Kun je een computer beschermen tegen stof?

Werk je met een desktop-pc en wil je je computer beschermen tegen stof? Bekijk dan eens de ventilatieopeningen aan de achterkant van je pc. Doe maar. Wij wachten wel even…

Waarschijnlijk niet echt een mooi gezicht. Als jij net zo bent als veel anderen, zie je een aardig laagje stof. En als je een beetje verstand hebt van productie, herken je misschien ook vet en andere door de lucht verplaatste deeltjes. Misschien vraag je je nu een paar dingen af: 

• Waar komt het stof in een computer vandaan? 
• Hoe komt het stof in een computer? 
• Wat is de impact van stof op een computer? 
• Hoe verwijder je stof uit een computer?
• Kun je een computer beschermen tegen stof? 

Waar komt het stof vandaan?

Er is veel onderzoek gedaan naar stof en als je de resultaten leest, pak je misschien vaker een stofdoek vast! In een gemiddeld huishouden is stof een mix van huidcellen, haar, kledingvezels, bacteriën, stofmijten, stukjes dode insecten, gronddeeltjes, pollen en microplastics. De samenstelling van stof in een fabriek of voedingsverwerkingsbedrijf is mogelijk nog diverser en complexer. Naast het gemiddelde huisstof worden daar misschien ook houtpulp, metaalschilfers, specerijen of zelfs olie en vet door de lucht verplaatst.

Hoe komt het stof in je computer? 

De deeltjes die in de lucht zweven, komen met traditionele actieve koelmethoden via ventilatieopeningen en ventilatoren waarschijnlijk ook in je pc terecht.

De ventilatoren verplaatsen lucht in de pc en de luchtcirculatie koelt de onderdelen in de pc. Sommige ventilatoren zuigen lucht aan en andere blazen die uit. Tijdens dit proces wordt de lucht, met alles wat daarin zit, door de pc verplaatst (engineers noemen dit ‘actieve koeling’). Misschien heb je ook één of twee ventilatoren aan de achterkant van je pc. Eén op de processor en misschien zelfs op je grafische kaart of andere onderdelen. Kortom, ze doen allemaal wat ze moeten doen: ze verplaatsen lucht om je pc te koelen.

Wat is de impact van stof op een computer? 

Al die deeltjes in de lucht (stof, vuil, roet, enzovoort) hopen zich op in de ventilator. De ventilator werkt hierdoor trager en moet langer werken en meer kracht zetten om dezelfde koeling te bereiken. Na verloop van tijd worden de onderdelen bedekt met een isolerend laagje stof (wat weer heel andere conductiviteitsproblemen kan opleveren). Daardoor moet de ventilator nóg harder werken. 

Pc’s hebben een optimale bedrijfstemperatuur die in stand wordt gehouden door de betreffende koelmethode. Als een ventilator de koeling regelt, is er een omslagpunt waarop een ventilator niet efficiënt genoeg is. Hierdoor loopt de interne temperatuur op. Zelfs als de ventilator dag en nacht draait. In het beste geval werkt de pc niet meer zo efficiënt en hoor je een luid gezoem terwijl je ventilator zijn uiterste best doet. In het ergste geval raakt je systeem oververhit. Vervolgens zal je pc steeds langzamer werken en er misschien helemaal mee stoppen.

Hoe verwijder je stof uit een computer? 

Perslucht

Veel mensen proberen de ventilator eerst schoon te maken met perslucht. Dit is echter net als je auto wassen zonder de binnenkant te stofzuigen. Ziet ‘ie er beter uit? Jawel. Is het probleem hiermee opgelost? Nee. Aan het eind van de dag heb je waarschijnlijk meer deeltjes in je computer geblazen of alleen maar verspreid.

Stofzuigen

Een andere mogelijkheid is je pc letterlijk open schroeven en de binnenkant heel voorzichtig uitzuigen. Hoewel dit effectief is, heeft ook deze oplossing zijn nadelen. Om te beginnen is het natuurlijk heel inefficiënt, vooral als je dit bij meerdere pc’s moet uitvoeren. Hoeveel manuren wil je in een productie-, machinewerkplaats of voedingsproductieomgeving besteden aan het schoonmaken van je pc’s? En hoe vaak? Loop je in de tussentijd omzet mis? Hoe lang denk je dat dit goed gaat, voordat iemand per ongeluk een moederbord breekt, of andere kwetsbare onderdelen beschadigt?

Extra functies

Er zijn nog meer lapmiddelen, maar daarmee wordt het echte probleem niet opgelost. Met krachtige ventilatoren, ventilatorfilters en temperatuurbewakingssoftware kun je een aantal problemen tackelen. Maar een filter dat niet op tijd is vervangen kan een ventilator vernielen. Een sterkere ventilator verplaatst nog meer deeltjes en temperatuurbewakingssoftware waarschuwt je pas als er al problemen zijn. 

Behuizingen zijn een optie, want die zijn bedoeld om de pc te beschermen. In principe is een behuizing een grote doos waarin de pc zich bevindt, gewoonlijk met filters of zelfs eigen ventilatoren. Maar ze zijn duur, groot en onhandig.

Een computer beschermen tegen stof

Het is veel strategischer om je computer tegen stof te beschermen met een fanless pc. Een fanless computer wordt op ‘passieve’ manier gekoeld. Dat wil zeggen zonder ventilatoren en soms zonder ventilatieopeningen. Engineers ontwerpen fanless pc’s zo dat de binnenkant koel blijft en het stof en de via de lucht verplaatste deeltjes buiten blijven. Een fanless pc is de meest realistische langetermijnoplossing. Vooral in stoffige of fijnstofrijke omgevingen zoals in een industriële productieomgeving. Een fanless pc heeft een langere levensduur en een grotere betrouwbaarheid.

Meer weten? Lees onze whitepaper waarin we de vijf manieren beschrijven waarop fanless computers een bedrijf kunnen helpen. Download vandaag nog!

Deze blog is oorspronkelijk gepost op 22 augustus 2013.  De content is bijgewerkt op 7 september 2021